ભારતીય સશસ્ત્ર દળોએ એક મોટા અને આયોજિત ઓપરેશન 'સિંદૂર'ના ભાગ રૂપે પાકિસ્તાન અને પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીર માં આતંકવાદી લોન્ચ પેડ્સ પર રાતોરાત અનેક હુમલાઓ કર્યા. આ કાર્યવાહીમાં, જૈશ-એ-મોહમ્મદ અને લશ્કર-એ-તૈયબા ના મુખ્ય ઠેકાણાઓને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા. પાકિસ્તાન આર્મીના મીડિયા વિંગ, ડીજી આઈએસપીઆરએ પણ હુમલાઓની પુષ્ટિ કરી અને કહ્યું કે કોટલી, મુરીદકે અને બહાવલપુરમાં પાંચ સ્થળોએ હુમલા થયા.

મુરિદકે મુખ્ય નિશાન કેમ બન્યું

લાહોરથી લગભગ 33 કિમી દૂર ઐતિહાસિક ગ્રાન્ડ ટ્રંક રોડ પર સ્થિત મુરીદકે લશ્કર-એ-તૈયબાનું મુખ્ય મથક છે, જેને 'મરકઝ-એ-તૈયબા' કહેવામાં આવે છે. આ મુખ્યાલય જમાત-ઉદ-દાવા નામની એક કહેવાતી સખાવતી સંસ્થાના નામે કાર્યરત છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તે લશ્કરનું વૈચારિક, તાલીમ અને કાર્યકારી કેન્દ્ર છે.

અહેવાલ મુજબ, 200 એકરમાં ફેલાયેલા આ સંકુલમાં મસ્જિદો, શાળાઓ, મદરેસા, હોસ્પિટલો, બેંકો, ઓફિસો અને તાલીમ મેદાન પણ છે. આ તે જગ્યા છે જ્યાં પાકિસ્તાની અને કાશ્મીરી યુવાનોને આતંકવાદી કાર્યવાહી માટે તાલીમ આપવામાં આવે છે. આ સ્થાન વ્યૂહાત્મક રીતે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તે હાઇવે પર આવેલું છે અને લાહોરની ખૂબ નજીક છે.

આતંકવાદીઓના ઠેકાણાનો ઇતિહાસ જૂનો

તે 1980 ના દાયકાના અંતમાં લશ્કરના સ્થાપક હાફિઝ મોહમ્મદ સઈદ દ્વારા પાકિસ્તાનની ગુપ્તચર એજન્સી ISI અને બાહ્ય ભંડોળની મદદથી બનાવવામાં આવ્યું હતું. શરૂઆતમાં તે અફઘાન જેહાદમાં સોવિયેત યુનિયન સામે લડવા માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું પરંતુ બાદમાં તે ભારત વિરોધી પ્રવૃત્તિઓનું કેન્દ્ર બની ગયું. 2008ના મુંબઈ હુમલામાં સામેલ ઘણા આતંકવાદીઓએ મુરીદકેના આ મરકઝમાં તાલીમ લીધી હતી - આ માહિતી ભારતીય એજન્સીઓને પકડાયેલા આતંકવાદી અજમલ કસાબ દ્વારા આપવામાં આવી હતી.

નેટવર્ક અને વૈશ્વિક ભંડોળ

લશ્કર અને તેના મુખિયા સંગઠન જમાત-ઉદ-દાવાનું નેટવર્ક એટલું વિશાળ છે કે તેની પાસે સમગ્ર પાકિસ્તાનમાં 2500 થી વધુ ઓફિસો અને ડઝનબંધ મદરેસા છે. આ સંગઠનો ધાર્મિક કટ્ટરતા ફેલાવવા, આતંકવાદીઓની ભરતી કરવા અને તેમને તાલીમ આપવાનું કામ કરે છે. જોકે 2008 પછી પાકિસ્તાને આ સંગઠન પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો અનેએફએટીએફ એ તેને ગ્રે લિસ્ટમાં પણ મૂક્યું હતું, પરંતુ ભારતે તેને માત્ર દેખાડાની કાર્યવાહી ગણાવી હતી. સત્ય એ છે કે સંસ્થા હજુ પણ જીવંત છે અને સક્રિય રીતે કાર્યરત છે.

હાફિઝ સઈદની ભૂમિકા

લશ્કર પોતાને એક લશ્કરી સંગઠન કહે છે. તેનો ચીફ (અમીર) હાફિઝ સઈદ છે, જેને આતંકવાદી કમાન્ડરો અને પ્રાદેશિક કમાન્ડરો દ્વારા મદદ કરવામાં આવે છે. મુરીદકે ઉપરાંત, સંગઠનના તાલીમ શિબિરો પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીરમાં પણ ફેલાયેલા છે. હાફિઝ સઈદનો જન્મ 1950માં સરગોધા (પાકિસ્તાન)માં થયો હતો. અમેરિકા સહિત ઘણા દેશોએ તેને આંતરરાષ્ટ્રીય આતંકવાદી જાહેર કર્યો છે. ભારતના મતે, તેમનો પરિવાર મૂળ 1947 માં શિમલાની આસપાસના એક ગામમાંથી પાકિસ્તાન ગયો હતો. સઈદે સાઉદી અરેબિયાની એક યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કર્યો હતો, જ્યાં તે વહાબી વિચારધારાથી પ્રભાવિત હતો.

2001 થી સઈદને પાકિસ્તાનમાં ઘણી વખત જેલમાં ધકેલી દેવામાં આવ્યો હતો પરંતુ દરેક વખતે તેને જલ્દીથી છોડી દેવામાં આવ્યો હતો. 2020 માં, તેને 11 વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી, પરંતુ અહેવાલો અનુસાર, તે લાહોરમાં ISI-સંરક્ષિત બંગલામાં આરામથી રહે છે, જેમાં એક મસ્જિદ, શાળા અને ખાનગી પાર્ક પણ છે. 2023 માં ભારતની પ્રત્યાર્પણ વિનંતી પાકિસ્તાન દ્વારા નકારી કાઢવામાં આવી હતી.