નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે લોકસભામાં નવું આવકવેરા બિલ 2025 રજૂ કર્યું છે. અગાઉ, 7 ફેબ્રુઆરી 2025 ના રોજ, કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે આ બિલને મંજૂરી આપી હતી. આ નવું બિલ લગભગ 60 વર્ષ જૂના આવકવેરા કાયદાનું સ્થાન લેશે અને કર પ્રણાલીને સરળ, પારદર્શક અને વધુ અસરકારક બનાવશે.

નવા આવકવેરા બિલમાં પ્રસ્તાવિત સુધારા

• 'ટેક્સ યર' નો ઉપયોગ: નવા બિલમાં 'આકારણી વર્ષ' શબ્દને 'કર વર્ષ' થી બદલવામાં આવશે, જે 1 એપ્રિલથી 31 માર્ચ સુધી 12 મહિનાનો સમયગાળો હશે.
• નવા વ્યવસાયો માટે ટેક્સ યર: જો કોઈ નવો વ્યવસાય અથવા વ્યવસાય શરૂ કરવામાં આવે છે, તો તેનું કર વર્ષ તે દિવસથી શરૂ થશે અને તે જ નાણાકીય વર્ષના અંતે સમાપ્ત થશે.
• સુધારેલ કાનૂની ભાષા: નવા બિલમાં કાનૂની શબ્દોને સરળ અને ટૂંકા કરવામાં આવ્યા છે, જેનાથી તે સમજવામાં સરળતા રહે છે.
• કાનૂની દસ્તાવેજને ટૂંકો કરવો: નવું આવકવેરા બિલ જૂના 823 પાનાની સામે 622 પાનામાં તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે.
• પ્રકરણો અને વિભાગોમાં વધારો: બિલમાં પ્રકરણોની સંખ્યા 23 રહે છે, પરંતુ વિભાગોની સંખ્યા 298 થી વધીને 536 થઈ ગઈ છે.
• સમયપત્રકમાં વધારો: સમયપત્રકની સંખ્યા ૧૪ થી વધીને ૧૬ થઈ ગઈ છે.
• જટિલ જોગવાઈઓ દૂર કરવી: જૂના કાયદામાં હાજર જટિલ સમજૂતીઓ અને જોગવાઈઓ દૂર કરવામાં આવી છે, જેનાથી તેને સમજવામાં સરળતા રહે છે.
• વર્ચ્યુઅલ ડિજિટલ સંપત્તિઓ પર કડક નિયમો: ક્રિપ્ટોકરન્સી જેવી વર્ચ્યુઅલ ડિજિટલ સંપત્તિઓને હવે અઘોષિત આવક હેઠળ ગણવામાં આવશે.
• કરચોરી રોકવા માટેના પગલાં: પારદર્શિતા વધારવા અને કરચોરી રોકવા માટે ડિજિટલ વ્યવહારો અને ક્રિપ્ટો સંપત્તિઓ પર કડક જોગવાઈઓ લાગુ કરવામાં આવી છે.
• કરદાતા ચાર્ટર: નવા બિલમાં કરદાતા ચાર્ટરનો પણ સમાવેશ થાય છે, જે કરદાતાઓના અધિકારોનું રક્ષણ કરશે અને કર વહીવટને પારદર્શક બનાવશે.

નવું આવકવેરા બિલ શા માટે રજૂ કરવામાં આવ્યું?
હાલનો આવકવેરા કાયદો ઘણા દાયકાઓ જૂનો હોવાને કારણે ટેકનિકલી જટિલ અને વ્યવહારિક રીતે બોજારૂપ બની ગયો હતો. સમયાંતરે તેમાં ફેરફારો કરવામાં આવ્યા, પરંતુ તે આજના ડિજિટલ અને આધુનિક અર્થતંત્ર માટે સંપૂર્ણપણે યોગ્ય નહોતું. તેથી, સરકારે કર પ્રણાલીને સરળ બનાવવા, કરદાતાઓને રાહત આપવા અને પાલન પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવા માટે નવું આવકવેરા બિલ 2025 રજૂ કર્યું છે.

નવો ટેક્સ સ્લેબ

• ૦ - ૪ લાખ કોઈ ટેક્સ નહીં
• ૪ - ૮ લાખ ૫%
• ૮ - ૧૨ લાખ ૧૦%
• ૧૨ - ૧૬ લાખ ૧૫%
• ૧૬ - ૨૦ લાખ ૨૦%
• ૨૦ - ૨૪ લાખ ૨૫%
• ૨૪ લાખ રૂપિયાથી વધુ ૩૦%

અગાઉ નો-ટેક્સ મર્યાદા 7 લાખ રૂપિયા હતી, જે વધારીને 12 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. આ ફેરફાર મધ્યમ વર્ગને મોટી રાહત આપશે, કારણ કે તેમની કરપાત્ર આવક પર પહેલા કરતા ઓછો કર વસૂલવામાં આવશે.

જૂના કાયદામાં ઘણી સમસ્યાઓ હતી
વર્તમાન આવકવેરા કાયદો 1961 માં અમલમાં આવ્યો હતો. વર્ષોથી, ભારતીય અર્થતંત્રમાં ઘણા મોટા ફેરફારો થયા છે, પરંતુ કર પ્રણાલી હજુ પણ જૂના માળખા પર આધારિત હતી. જેના કારણે કરદાતાઓને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો હતો. અહીં કેટલીક સમસ્યાઓ છે.

1. જટિલ કર નિયમો સમજવામાં મુશ્કેલી પડી રહી હતી.
2. ટેક્સ રિટર્ન ફાઇલ કરવામાં અને તેનું પાલન કરવામાં વહીવટી મુશ્કેલીઓ વધી ગઈ હતી.
3. કરવેરા વિવાદોનું નિરાકરણ ખૂબ જ ધીમું અને જટિલ હતું.
4. ડિજિટલ અર્થતંત્રને યોગ્ય રીતે સમાવવા માટે કોઈ પૂરતી જોગવાઈઓ નહોતી.

નવા કર કાયદાથી સામાન્ય માણસને કેવી રીતે ફાયદો થશે?
૧૨ લાખ રૂપિયા સુધીની આવક કરમુક્ત હોવાથી મધ્યમ વર્ગના લોકોને રાહત મળશે. આ ઉપરાંત, ટેક્સ ફાઇલિંગ સરળ બનશે, કાગળકામ ઓછું થશે અને ઓનલાઈન ટેક્સ રિટર્ન ફાઇલિંગને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે. નવી રિઝોલ્યુશન મિકેનિઝમ કર વિવાદોનો ઝડપથી ઉકેલ લાવશે. તે જ સમયે, આ બિલને કારણે ડિજિટલ પેમેન્ટ અને વ્યવસાયને પ્રોત્સાહન મળશે.